Modernizacja budynków: Wpływ dyrektywy EPBD na rynek nieruchomości

Rynek nieruchomości jest jednym z głównych konsumentów energii energetycznej, odpowiadając za około 40% globalnych emisji CO2*. Według najnowszych statystyk 85% budynków w UE powstało przed rokiem 2000, a 75% z nich charakteryzuje się niską efektywnością energetyczną**. Z tego względu jest to sektor szczególnie znaczący, który wymaga pilnego działania by zmniejszyć jego negatywny wpływ na środowisko. 

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD ang. Energy Performance of Buildings Directive) stanowi kluczowy element Europejskiego Zielonego Ładu, wpisując się w zawartą tam inicjatywę „Fala Renowacji”. Ta inicjatywa ma na celu przyspieszenie tempa renowacji energetycznej budynków na terenie Unii Europejskiej. Jest ona odpowiedzią na rosnące wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi i ma na celu znaczące ograniczenie emisji oraz poprawę efektywności energetycznej budynków.  

Kluczowe punkty Dyrektywy EPBD 

Dyrektywa EPBD ma za zadanie przyśpieszyć proces modernizacji istniejących budynków oraz wprowadzanie standardów dla nowych konstrukcji, aby wszystkie budynki stały się bardziej energooszczędne. Obejmuje to: 

• modernizację systemów grzewczych, chłodniczych oraz poprawę izolacji termicznej; 

• zwiększenie wykorzystania energii słonecznej; 

• wprowadzenie inteligentnych systemów zarządzania budynków, które optymalizują zużycie energii w czasie rzeczywistym; 

• instalację punktów ładowania pojazdów elektrycznych oraz odpowiedniego okablowania w nowych i modernizowanych budynkach mających więcej niż 5 miejsc parkingowych.  

Budynki bezemisyjne 

Dyrektywa EPBD wprowadza pojęcie budynków bezemisyjnych, które charakteryzują się bardzo wysoką efektywnością energetyczną. Nie generują one na miejscu emisji dwutlenku węgla (CO2), produkują zerowe lub minimalne ilości operacyjnych emisji gazów cieplarnianych (GHG). Ponadto w dokumencie tym określono ramy czasowe, w których zaczną obowiązywać nowe wymogi: 

• Od 1 stycznia 2028 r. – nowe budynki publiczne muszą być bezemisyjne; 

• Od 1 stycznia 2030 r. – wszystkie nowe budynki muszą być bezemisyjne. 

Wprowadzono również wymogi ujawniania globalnego ocieplenia (ang. Global Warming Potential, GWP) oraz stopnia wykorzystywania energetyki słonecznej. 

Istniejące budynki będą musiały być modernizowane, aby spełnić minimalne normy charakterystyki energetycznej (ang. Minimal Energy Performance Standards, MEPS). Modernizacje powinny przebiegać zgodnie z Krajowymi Planami Renowacji, w którym zarezerwowano wsparcie finansowe i techniczne dla ich właścicieli. 

Dyrektywa wprowadza narzędzia, dzięki którym ocena postępów i klasyfikacja budynków pod względem energetycznym jest przeprowadzana w sposób systemowy. Zaleca ona stosowanie paszportów renowacji oraz świadectw charakterystyki energetycznej, które mają być zgodne z opracowanym przez państwo członkowskie standardem. 

Paszporty renowacji 

Paszporty renowacji to narzędzie pomocnicze, zawierające indywidualny plan modernizacji dla każdego budynku. Poprzez wskazanie poszczególnych etapów renowacji, możliwości dofinansowań i ich przewidywanych korzyści energetycznych i środowiskowych, paszporty te stanowią dokument potwierdzający systemowe podejście do modernizacji. Cele ustanowione w paszporcie powinny być spójne z przyjętymi przez państwo członkowskie minimalnymi normami charakterystyki energetycznej, zawartymi w Krajowym Planie Renowacji. Będą one wydawane przez wykwalifikowanych lub certyfikowanych ekspertów po przeprowadzeniu kontroli na miejscu. 

Świadectwa charakterystyki energetycznej 

Wprowadza się wymóg klasyfikacji budynków w skali od A do G, gdzie A oznacza budynki bezemisyjne, a G najmniej efektywne. Dodatkowo dla budynków, które przekraczają wymagania klasy ustalono kategorię A+. 

Świadectwa charakterystyki energetycznej są ważne przez okres nie dłuższy niż 10 lat. 

Dyrektywa EPBD przyczyni się do wzrostu modernizacji budynków oraz wyższych standardów dla nowych konstrukcji. W dłuższej perspektywie czasu powinno nastąpić zmniejszenie kosztów eksploatacji, „samowystarczalność” energetyczna i wzrost wartości nieruchomości. Poprawa efektywności energetycznej może przyciągnąć nowych najemców i kupujących, którzy preferują bardziej ekologiczne rozwiązania. 

Dodatkowo dyrektywa EPBD przewiduje ułatwienia takie jak standaryzacja dokumentów oraz zapewnia wsparcie techniczne i finansowe dla właścicieli nieruchomości. Dzięki temu proces adaptacji do nowych wymogów ma być bardziej efektywny i osiągalny dla większej grupy. 

*Dyrektywa – UE – 2024/1275 – EN – EUR-Lex

**Energy Performance of Buildings Directive