Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM)
Realizacja coraz bardziej ambitnych celów klimatycznych wynikających z porozumienia paryskiego wymaga od polskich przedsiębiorców dostosowania się do wielu uwarunkowań prawnych. Jedną z propozycji Unii Europejskiej (UE) jest Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism – CBAM). Ma on na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla poprzez nałożenie opłaty za emisję CO2 (tzw. podatek węglowy) na produkty wysokoemisyjne wprowadzane na rynek UE.
CBAM wszedł w życie w dniu 1 października 2023 r., a pierwszy okres sprawozdawczy dla importerów zakończy się w dniu 31 stycznia 2024 r.
W pierwszej kolejności wymóg zostanie nałożony na wybrane towary z sektorów o odpowiedniej nomenklaturze CN:
- Cement;
- Energia elektryczna;
- Nawozy;
- Żelazo i stal;
- Aluminium;
- Chemikalia.
| Cement | Energia elektryczna | Nawozy | Żelazo i stal | Aluminium | Chemikalia |
| CN 2507 00 80 Wybrane produkty z działu CN 2523 | CN 2716 00 00 | CN 2808 00 00 CN 2814 CN 2834 21 00 CN 3102 CN 3105 |
wybrane produkty z działu CN 72 i 73 | Wybrane produkty z działu CN 76 | CN 2804 10 000 |
Importerzy będą musieli nabyć uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych (GHG) w mechanizmie CBAM odpowiadające każdej tonie emisji CO2 zawartej w importowanych towarach po cenie odzwierciedlającej ceny w systemie EU ETS.
Wśród wymogów nakładanych na importerów jest spełnienie szeregu obowiązków formalnych, do których można zaliczyć: uzyskanie statusu upoważnionego zgłaszającego CBAM, przygotowanie deklaracji CBAM za poprzedni rok kalendarzowy, obliczenie emisji bezpośrednich i pośrednich importowanego towaru oraz rozliczenie emisji.
W okresie przejściowym, czyli od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2024 r., każdy podmiot importujący towary objęty zakresem CBAM lub ich przedstawiciele pośredni (jeśli reprezentowany importer nie ma siedziby w UE) zobowiązani są do kwartalnego składania sprawozdania CBAM do Komisji Europejskiej. Sprawozdanie składane jest miesiąc po zakończeniu każdego kwartału. Pierwsze należy złożyć do 31 stycznia 2024 r.
W okresie przejściowym emisje wbudowane w towary będą mogły być ustalane przy użyciu jednej z trzech metod raportowania:
- system handlu uprawnieniami do emisji CO2 stosowany w państwie, w którym zlokalizowana jest instalacja;
- obowiązkowy system monitorowania emisji w państwie, w którym znajduje się instalacja;
- system monitorowania emisji w danej instalacji stosowany przez jej operatora, na który może składać się weryfikacja emisji przez akredytowanego weryfikatora.
W okresie od 31 grudnia 2024 r. do 31 grudnia 2025 r. rejestrowani będą upoważnieni zgłaszający CBAM (importerzy z siedzibą w UE, przedstawiciele pośredni).
Pełne wdrożenie od 1 stycznia 2026 r.
- Obowiązek składania corocznej deklaracji CBAM do 31 maja każdego roku za rok poprzedni. Pierwsza deklaracja musi zostać złożona do 31 maja 2027 r.
- Obowiązek ustalania i weryfikacji emisji wbudowanych w importowane towary.
- Obowiązek zakupu i umarzania certyfikatów CBAM. Prawo zakupu certyfikatów będą mieć Upoważnieni Zgłaszający CBAM. Zakup będzie się odbywał za pośrednictwem platformy elektronicznej. Cena certyfikatów będzie ustalana w powiązaniu z ceną uprawnień EU ETS.
Importerzy, którzy nie zakupią i umorzą certyfikaty CBAM odpowiadające ich emisji lub zafałszują dane mogą zostać obciążeni karą. Wysokość kary może wynosić 3-5-krotność wartości brakujących uprawnień w przypadku importu towaru bez posiadania statusu zgłaszającego CBAM.
Kara jest nakładana, jeśli:
- zgłaszający nie podjął niezbędnych kroków w celu wywiązania się z obowiązku złożenia CBAM;
- zgłaszający nie podjął niezbędnych kroków w celu skorygowania raportu CBAM i dopełnienia wszelkich obowiązków.
W okresie przejściowym wysokość kary za każdą tonę niezgłoszonych emisji CO2 będzie wynosić od 10 do 50 euro (możliwe są jednak wyższe kary).
Greeners oferuje wsparcie w zakresie: rejestracji podmiotu, analizy danych podlegających raportowaniu CBAM, obliczeniu wartości domyślnych CO2 (emisje bezpośrednie i pośrednie) według obowiązujących metod wynikających z przepisów prawnych, przygotowania raportów kwartalnych i deklaracji rocznych.
Ostatnie wpisy
Duże, średnie i małe przedsiębiorstwa o śladzie węglowym – zaproszenie do wypełnienia ankiety
Pierwszy nabór w ramach programu „Poprawa efektywności energetycznej (wraz z instalacją OZE) w dużych i średnich przedsiębiorstwach” będzie dedykowany wyłącznie dla średnich przedsiębiorstw. W kolejnych naborach będą mogły brać udział także duże podmioty. Skierowanie pierwszego naboru wyłącznie do średnich przedsiębiorstw jest częścią strategii wspierania tego segmentu rynku w przejściu na bardziej zrównoważone praktyki energetyczne.
Raport Greeners: Funds 4 Transformation
Raport Greeners Funds 4 Transformation
Dlaczego audyt energetyczny może okazać się istotny dla transakcji w sektorze M&A?
Kwestie środowiskowe, społeczne i związane z ładem korporacyjnym coraz częściej odgrywają dużą rolę przy fuzjach i przejęciach (M&A – Mergers & Acquisitions) innego przedsiębiorstwa. W ramach tych procesów warto skorzystać z możliwości audytu energetycznego. Aktualnie inwestorzy chcą uniknąć sytuacji, w których np. przejmowana spółka wykazała wysoki ślad węglowy lub wymaga inwestycji redukujących zużycie energii. W każdej sytuacji gdzie środki finansowane inwestowane są w podmiot gospodarczy, warto posiadać szerokie spojrzenie na jego sytuację nie tylko ekonomiczną. W zależności od rodzaju transakcji przeprowadzanej w ramach przejęcia lub fuzji często w trakcie całego procesu mogą występować sytuacje generujące niepewność lub wpływające negatywnie na nasze zdolności negocjacyjne.
Transformacja energetyczna w Twojej firmie
Wdrażamy rozwiązania z zakresu zrównoważonego rozwoju w sposób, który przynosi naszym Klientom wymierne korzyści.