Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM)
Realizacja coraz bardziej ambitnych celów klimatycznych wynikających z porozumienia paryskiego wymaga od polskich przedsiębiorców dostosowania się do wielu uwarunkowań prawnych. Jedną z propozycji Unii Europejskiej (UE) jest Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism – CBAM). Ma on na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla poprzez nałożenie opłaty za emisję CO2 (tzw. podatek węglowy) na produkty wysokoemisyjne wprowadzane na rynek UE.
CBAM wszedł w życie w dniu 1 października 2023 r., a pierwszy okres sprawozdawczy dla importerów zakończy się w dniu 31 stycznia 2024 r.
W pierwszej kolejności wymóg zostanie nałożony na wybrane towary z sektorów o odpowiedniej nomenklaturze CN:
- Cement;
- Energia elektryczna;
- Nawozy;
- Żelazo i stal;
- Aluminium;
- Chemikalia.
| Cement | Energia elektryczna | Nawozy | Żelazo i stal | Aluminium | Chemikalia |
| CN 2507 00 80 Wybrane produkty z działu CN 2523 | CN 2716 00 00 | CN 2808 00 00 CN 2814 CN 2834 21 00 CN 3102 CN 3105 |
wybrane produkty z działu CN 72 i 73 | Wybrane produkty z działu CN 76 | CN 2804 10 000 |
Importerzy będą musieli nabyć uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych (GHG) w mechanizmie CBAM odpowiadające każdej tonie emisji CO2 zawartej w importowanych towarach po cenie odzwierciedlającej ceny w systemie EU ETS.
Wśród wymogów nakładanych na importerów jest spełnienie szeregu obowiązków formalnych, do których można zaliczyć: uzyskanie statusu upoważnionego zgłaszającego CBAM, przygotowanie deklaracji CBAM za poprzedni rok kalendarzowy, obliczenie emisji bezpośrednich i pośrednich importowanego towaru oraz rozliczenie emisji.
W okresie przejściowym, czyli od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2024 r., każdy podmiot importujący towary objęty zakresem CBAM lub ich przedstawiciele pośredni (jeśli reprezentowany importer nie ma siedziby w UE) zobowiązani są do kwartalnego składania sprawozdania CBAM do Komisji Europejskiej. Sprawozdanie składane jest miesiąc po zakończeniu każdego kwartału. Pierwsze należy złożyć do 31 stycznia 2024 r.
W okresie przejściowym emisje wbudowane w towary będą mogły być ustalane przy użyciu jednej z trzech metod raportowania:
- system handlu uprawnieniami do emisji CO2 stosowany w państwie, w którym zlokalizowana jest instalacja;
- obowiązkowy system monitorowania emisji w państwie, w którym znajduje się instalacja;
- system monitorowania emisji w danej instalacji stosowany przez jej operatora, na który może składać się weryfikacja emisji przez akredytowanego weryfikatora.
W okresie od 31 grudnia 2024 r. do 31 grudnia 2025 r. rejestrowani będą upoważnieni zgłaszający CBAM (importerzy z siedzibą w UE, przedstawiciele pośredni).
Pełne wdrożenie od 1 stycznia 2026 r.
- Obowiązek składania corocznej deklaracji CBAM do 31 maja każdego roku za rok poprzedni. Pierwsza deklaracja musi zostać złożona do 31 maja 2027 r.
- Obowiązek ustalania i weryfikacji emisji wbudowanych w importowane towary.
- Obowiązek zakupu i umarzania certyfikatów CBAM. Prawo zakupu certyfikatów będą mieć Upoważnieni Zgłaszający CBAM. Zakup będzie się odbywał za pośrednictwem platformy elektronicznej. Cena certyfikatów będzie ustalana w powiązaniu z ceną uprawnień EU ETS.
Importerzy, którzy nie zakupią i umorzą certyfikaty CBAM odpowiadające ich emisji lub zafałszują dane mogą zostać obciążeni karą. Wysokość kary może wynosić 3-5-krotność wartości brakujących uprawnień w przypadku importu towaru bez posiadania statusu zgłaszającego CBAM.
Kara jest nakładana, jeśli:
- zgłaszający nie podjął niezbędnych kroków w celu wywiązania się z obowiązku złożenia CBAM;
- zgłaszający nie podjął niezbędnych kroków w celu skorygowania raportu CBAM i dopełnienia wszelkich obowiązków.
W okresie przejściowym wysokość kary za każdą tonę niezgłoszonych emisji CO2 będzie wynosić od 10 do 50 euro (możliwe są jednak wyższe kary).
Greeners oferuje wsparcie w zakresie: rejestracji podmiotu, analizy danych podlegających raportowaniu CBAM, obliczeniu wartości domyślnych CO2 (emisje bezpośrednie i pośrednie) według obowiązujących metod wynikających z przepisów prawnych, przygotowania raportów kwartalnych i deklaracji rocznych.
Ostatnie wpisy
Implementacja dyrektywy CSRD
Ministerstwo Finansów opracowało projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw, aby zaimplementować do krajowego porządku prawnego tzw. dyrektywę CSRD oraz dyrektywę delegowaną.
Greeners partnerem dziesiątej edycji Sustainable Economy Summit
Greeners jest partnerem dziesiątej edycji Sustainable Economy Summit. Wydarzenie odbędzie się w dniach 20–21 maja w Sheraton Grand w Warszawie. Maximilian Piekut, General Manager Greeners, zaprezentuje studium przypadku: „Jak sprawić, aby dekarbonizacja była korzystna dla firmy?” i weźmie udział w panelu dyskusyjnym o zielonej energii.
Czy biogaz może uratować polską gospodarkę?
Wraz z globalnym wzrostem świadomości ekologicznej i coraz większą presją na redukcję emisji gazów cieplarnianych, poszukiwanie alternatywnych, bardziej zrównoważonych źródeł energii staje się priorytetem dla wielu krajów. Polska, jako jeden z liderów w produkcji i zużyciu węgla, stoi przed wyzwaniem zrównoważonej transformacji energetycznej. W tym kontekście biogaz i jego pochodne, jako potencjalne elementy strategii energetycznej, wzbudzają coraz większe zainteresowanie.
Transformacja energetyczna w Twojej firmie
Wdrażamy rozwiązania z zakresu zrównoważonego rozwoju w sposób, który przynosi naszym Klientom wymierne korzyści.